Bericht ontvangen van de SOGA, klik hier voor de website van de SOGA

Inleiding

Hulp in het kader van de WMO is een gemeentelijke taak. Met de “transitie in het Sociale Domein” per 01-01-2015 zijn daar ook “begeleiding en ondersteuning” bij gekomen. De “compensatieverplichting” binnen de oude WMO is nu ruimer gedefinieerd en heet nu “maatwerkvoorziening”, waarbij nu ook expliciet wordt gekeken wat “men zelf kan” en wat “de omgeving kan doen”(mantelzorgers); maatwerkvoorziening is nu echt aanvullende hulp. De gemeente moet een onderzoek verrichten naar “de eigenkracht” en de ondersteuning van eventuele Mantelzorgers en dit meelaten wegen met de bepaling van de Maatwerkvoorziening. Dit onderzoek wordt vaak “het Keukentafelgesprek” genoemd en omdat dit onderzoek zo essentieel voor het verkrijgen van maatwerkvoorzieningen worden hieronder een paar “spelregels” behandeld, zodat men niet onvoorbereid aan het “Keukentafelgesprek” begint.

Regel 1: Dient er altijd een “keukentafelgesprek” plaats te vinden 

Dit staat nergens: het onderzoek dient “professioneel en zorgvuldig plaats te vinden”. Het onderzoek hoeft dus niet aan de keukentafel plaats te vinden, indien de Gemeente voldoende bekend is met de specifieke zorgvraag en als de zorgvrager dient niet wenst.

Regel 2: U moet zo onbevangen mogen het Keukentafelgesprek aangaan

U dient zich niet te laten overvallen en wees dus voorbereid:

Denk na over wat U nog zelf kan

Op wie kunt U terugvallen

Hulp is niet gratis; wat kunt U financieel opbrengen

Regel 3: Een keukentafelgesprek is alleen tussen U en de Gemeente

Dit is niet zo en zelfs af te raden. U kunt een onafhankelijke derden vragen om er voor te zorgen dat het gesprek ordentelijk verloopt; U heeft zelfs recht op een “onafhankelijke cliëntondersteuner”

Regel 4: Van het keukentafelgesprek moet een verslag worden gemaakt

De gemeente (of zijn plaatsvervanger) dient te allen tijde een gesprekverslag op te maken en U heeft zelfs de mogelijkheid om wijzigingen in dit verslag aan te brengen; kan belangrijk zijn voor het verstrekken van een eventuele maatwerk voorziening.


Regel 5: Mantelzorger heeft zelf geen recht op ondersteuning

De gemeente is verplicht de mantelzorger te ondersteunen, zodat hij/zij de zorgtaken kan blijven doen. Het is aan iedere gemeente in welke vorm die ondersteuning wordt verleend.

Regel 6: Mogen vrijwilligers Keukentafelgesprekken voeren namens de gemeente

Dit is niet toegestaan; vrijwilligers mogen natuurlijk wel langskomen om te informeren naar de algemene welzijn van de zorgvrager, maar formeel hebben deze gesprekken geen status.

Regel 7: Iedereen heeft recht op dezelfde aantal huishoudelijke uren

Dit is niet juist; de individuele situatie blijft maatgevend voor het uiteindelijke aantal uren; een aantal gemeenten zijn voornemens om de “eerste drie uur” als “algemene voorziening” te beschouwen, maar dat ontslaat de gemeente niet om de individuele situatie daadwerkelijk te onderzoeken.

Regel 8: Alle hulp(middelen) tijdens het Keukentafelgesprek besproken, wordt verstrekt

Dit is niet het geval; er zal separaat altijd een aparte aanvraag moeten worden ingediend. Vraag wat U moet doen om deze aan te vragen of vraag hulp hierbij.

Regel 9: Hulpmiddelen kan ik beter zelf kopen

Dit is niet altijd juist; het hangt sterk af van de hoogte van het inkomen, samenstelling huishouden en of er vermogen is. Vraag bij het keukentafelgesprek of er een eigen bijdrage verschuldigd is en hoe de hoogte van de eigen bijdrage kan worden berekend. De SOGA kan hierbij helpen.

Regel 10: Krijg ik overal de zelfde Ondersteuning- en begeleidingsuren

Helaas is dit niet zo. Dit is een van de zaken die vanr ’16 de AWBZ naar de WMO zijn gegaan; daarmee is het geen landelijk recht meer maar een gemeentelijke zorgplicht. De gemeentes hebben een hoge mate van vrijheid hoe die plicht wordt vormgegeven.

 
Geïnspireerd op een publicatie van de ANBO, nummer 6, 2016